SIKÇA SORULAN SORULAR

Menisküsler dizin içinde uyluk kemiği ile kaval kemiği kıkırdakları arasında yer alan fibroz kıkırdakdan oluşmuş dokulardır. Her iki dizde iç tarafta ve dış tarafta olmak üzere iki adettir.

İç tarafdaki daha çok C harfi gibidir daha az hareketlidirler bu nedenle daha çok yaralanırlar ve buna iç meniküs denir.

Dış meniküs ise O şekline yakın kapalı C tarzındadır. Hem dizin dış tarafına binen yüklerin azlığı hem de daha hareketli olduğundan daha az yaralanır.

Menisküsler dize gelen darbeleri bir amortisör gibi yumuşattığı gibi iç bükey yapılarıyla eklem yüzeyini genişleterek birim alana binen yükü azaltırlar. Menisküs olmadığı bir ortamda kıkırdak aşınması dolayısıyla erken evre diz kireçlenme olasılığı çok yüksektir.

Meniküsler gençlerde ya da spor yapanlarda görüldüğü üzere büyük bir darbe sonucu yırtılabilecekleri (travmatik yırtıklar)gibi, yaşlılarda zaman içinde yapısının bozulmasına bağlı çok küçük darbelerle yıpranma yırtıkları (dejenere yırtıklar) tarzında görülebilir.

Meniküsün dejeneratif yırtıkları tipik olarak yatay tarzdadır. Bazen kopup yer değiştirmiş parçalar görülebilir. Ancak buna karşın daha nadir görülen ve kolayca gözden kaçabilen radyal yırtıklar dikey olmasına karşın yine dejeneratif yırtıklar grubunda yer alır.

Travmatik yırtıklar ise genelde son derece sağlıklı meniküslerin üzerine gelen büyük darbeler sonucu ortaya çıkar ve dikey tarzdadırlar.

Meniküslerin MR'da sınıflandırılmasında 4 evreden bahsedilir;

• Evre I meniküs yırtığı gerçek bir menisküs yırtığı olmayıp MR’da bir nokta tarzında görülen sinyal yani doku kaybıdır.
• Evre II meniküs yırtığı da yine aynı şekilde gerçek bir yırtık değildir. Yani menisküse üstten ve alttan bakdığımızda menisküs yüzeylerinin tamamen sağlam olduğunu buna karşın kesit yaptığınızda meniküsün içersinde boşalmalar olduğunu görürsünüz. Evre I’den tek farkı bir noktadan daha büyük bir alanı kapsamasıdır.
• Evre III meniküs yırtıklarında yırtık alt veya üst yüzeye ağızlanmıştır. Bu evre yırtıklar daha çok dejenerasyon zeminindeki yatay yırtıklarda görülür.
• Evre IV yırtıklarde ise yırtık hem üst hem alt yüzeye ulaşmıştır. Dikey tarzdaki travmatik yırtıkların hepsi bu karakterdedir. Yine aşırı yıpranmış komplike yırtıklar ve radyal yırtıkları Evre IV. yırtık gurubunda yer alır.

Evre I. ve II. meniküs yırtıkları yukarıda bahsettiğimiz gibi gerçek anlamda birer yırtık olmadığından herhangi bir tedavi gerektirmezler. Evre III ya da diğer bir deyişle dejeneratif yatay (horizantal ) yırtıklar mekanik takılmalara neden olmadıkları sürece ameliyat edilmemeleri daha doğrudur; çünkü bunlar %100’e varan oranda kireçlenmiş dizlerde bulunurlar ve aslında ağrının sebebi meniküs yırtığından ziyade kireçlenmedir. Menisküs ameliyatla çıkarılsa dahi hastanın ağrıları 3 ile 6 ay içerisinde tekrar geri dönecek ve hasta da cerrah da mutsuz olacaktır. Bu tip yırtıklara, mekanik takılma nedenlerinden dolayı ameliyat önerirken de hastaya ağrının erken dönemde tekrar ortaya çıkacağı çok iyi anlatılmalıdır.

Meniküs yırtıkları içerisinde gerçek anlamda cerrahi tedavi gerektiren yırtıklar dikey (vertikal) tarzda görülen travmatik yırtıklardır. Bunlar kova sapı tarzında olabilecekleri gibi bir tarafı tamamen serbest dil şeklinde de olabilir. Eğer bu yırtıkların dikilerek tedavi edilebilme şansları varsa bu yöntem tercih edilmelidir çünkü kesilip çıkartılmaları dizde erken dönem kireçlenmeye sebep olacaktır.

Meniküs yırtığının dikilebilip dikilemeyeceği yırtığın oluştuğu bölgeyle alakalıdır. Menisküslerin sadece diz çeperine yakın 1/3’lük kısmı kanlanmaktadır. Yani dikildiği takdirde kendini tamir edebilir. Dolayısıyla kırmızı bölge (red zone) denen bu kısımdaki yırtıklar ile kırmızı ile beyaz bölge sınırındaki yırtıklar dikilerek tedavi edilmelidir. Dizin merkezine doğru olan tamamen beyaz bölgede (kanlanmayan bölgede) yer alan yırtıkların ise dikilerek tedavi edilebilme şansı yoktur. Bunlar artrokopik (kapalı ameliyat) yöntemiyle temizlenip çıkarılmalıdır. Yine vertikal yırtıklar grubunda yer almakla beraber dejeneratif (yıpranmış) zeminde ortaya çıkan radyal ve komplike yırtıklar da mekanik takılmalara sebep olmuyorsa ameliyat önerilmemelidir. Eğer ağrıdan ziyade mekanik takılma ön plandaysa hastaya tablo iyice anlatılarak artroskopik yöntemle çıkarılır. Bunlar yıpranmış zeminde olduğundan dikiş tutmazlar.

Özet olarak, bu kadar çok menisküs yırtığı içerisinde gerçek anlamda tedaviyi gerektirenler genç yaşlarda bir darbe sonucu ortaya çıkan travmatik yırtıklardır. 50 yaş ve üzeri kişilerde görülen dejeneratif yırtıklar mekanik takılma yapmadıkları sürece tedavi gerektirmezler, diğer bir deyişle 50 yaş ve üzeri hastalarda menisküse bağlı ağrı nedeniyle yapılacak ameliyatlar, ağrı çok erken dönemde tekrar ortaya çıkacağı için hüsranla sonuçlanacaktır.